Uşaqlıqdan izləmək və nəticə çıxarmaq bacarığı

Yaxşı uşaq tərbiyə etmək ətrafda gördüyüm bir çox ailəli dostlarımın əsas narahatçılıqlarındandır. Məsuliyyətli və daha yararlı nəsil yetişdirmək amalında olanlar da indidən gərək bu çətin hazırlıqlara başlasınlar ki, vətənə millətə xeyirli fərdləri yetişdirə bilək. 

Məşhur fizik Riçard Feynman həmişə atasının onun yetişməsində necə böyük rol oynadığından yazıb. Ata ilə oğulun söhbətlərindən indiyədək bir neçəsin paylaşmışam, bu gün isə bir başqasın paylaşıram. Böyük ibrət var bu söhbətlərdə, uşaqları belə yetişdirmək lazımdır. 
Feynman uşaq yaşlarında parkda dostları ilə oynarkən bir uşaq ondan soruşur.
- Bu quşu tanıyırsanmı? 
- Yox, tanımıram
- Demək atan sənə heç nə öyrətməyib, bu qəhvərəngli boğazı olan quşdur. 
Əksinə, Feynmanın atası ona çox şey öyrətmişdi.
Bu quşun Spencey bülbülü olduğunu, italyanca, portuqalca, çincə, yaponca bu quşun necə adlandığını. 
Amma Feynmanın atası həmişə deyərdi: 
Bir quşun adını bütün dillərdə bilə bilərsən, başqa ölkələrdə adamların bu quşa nə dediklərini və necə yaşadıqlarını. Amma yenə də o quş haqqında heç bir şey bilməyəcəksən oğul. Gəl bərabər bu quşa baxaq və onun nə etdiyi izləyək.
Qısası - bir gəzintidə gördüyün quşun adını əzbərləməkdənsə, quşun necə davrandığını və niyə elə davrandığını izlə və nəticə çıxar. 
Çıxarılan Dərs: Bir nəsnənin adını bilməklə özünü bilmək arasında böyük fərq var.

Sonralara isə Feynman bildi ki, bu quşun adı fərqliymiş. Heç çin və portuqal dillərində də atası quşun adını düz deməmişdi. Amma Feynman uşaqlıqda izləməyi və nəticə çıxarmağı öyrənmişdi.